Evet, Enver Paşa’dan bahsediyoruz. Önce Balkan dağlarındaki komitacıları halletti, Trablusgarp Savaşı çıktı.
Bakınız, bir önceki yazıda Sultan Abdülhamid’in öngörülerinden ve denge siyasetinden de bahsettik mi? Bahsettik. Ama iki defa darbe gören Sultan Abdülhamid’in bariz vehimleri vardı. Amcası Sultan Abdülaziz denizciler tarafından devrilmişti; bunu hiç unutmadı. Amcası Sultan Abdülaziz, pek çok borç pahasına devrin en güçlü 3. donanmasını kurmuştu. İngiltere ve Fransa’dan sonra 3. donanma Osmanlı Devleti’nindi. Sultan Abdülaziz denizcilerden gelen darbe ile devrilince donanmayı Haliç’e çektirdi; bakımı da yapılmadı. Belli bir süre savaş da olmadığından gemilerde çiçekler yetiştirildi, hatta tavuklar bile vardı.
Dömeke Savaşı başlayınca Sultan Abdülaziz’in en büyük Mesudiye zırhlısını hareket ettirdiler; daha Sarayburnu açıklarında kazanlar patladı.
Yani denizden bir harekât olamadı ama kara harekâtı ile Yunanlılar yenildi.
Trablusgarp Savaşı başladığında yine deniz kuvveti yoktu. Enver Bey oraya bir şekilde gitti. Mustafa Kemal de “gazeteci Mustafa Şerif” ismiyle bölgeye ulaşıp yerel halkı örgütlediler; İtalyanlar milim ilerleyemedi. Balkan Savaşlarından bahsettik.
Enver Paşa belli başarılar kazanmıştı; artık Harbiye Nazırı olacaktı. Ama hemen biraz öncesine gidelim.
Enver Paşa’nın başarılarından dolayı istifa ettirilen, 50 yaşındaki eski Harbiye Nazırı Ahmed İzzet Paşa:
“Şu hususu mahrem olarak hatırlatmak isterim; tahmin ettiğim gibi benim yerime Enver’i geçireceksiniz. Bu hareket hem ordu için hem memleket için hayırlı olmayacaktır!
Enver atak, genç ve çok heyecanlı bir arkadaştır; halbuki şu nazik zamanda devletin ve ordunun başında tecrübeli insanlara ihtiyaç vardır.
Şayet Enver bugünkü atak hâliyle ileride bir badireye sebep olursa bunu hiçbirimiz düzeltemeyiz. Bu hususu ehemmiyetle göz önünde bulundurmalısınız.”
Ve maalesef tarih onu haksız çıkarmamıştı.
Enver Paşa, Ahmed İzzet Paşa’nın yerine geçti; aradan bir yıl bile geçmeden İzzet Paşa’nın dedikleri gerçek oldu.
Bitmek tükenmek bilmeyen 7 yıllık bir mücadeleye başladık.
Goben (Yavuz) zırhlısı ve yetenekli Alman Amiral Souchon Paşa (artık “Paşa” olmuştu) emrindeki Osmanlı gemileriyle Karadeniz baskını yapıp pek çok Rus gemisini batırdı, Rus limanlarını bomba yağmuruna tuttu. Rus Çarlığı üç gün özür bekledi ama beklenen özür gelmedi. Maliyeci Cavit Bey istifa etti. Hayırlı mı oldu, takdirinize bırakıyorum.
Böylece I. Cihan Harbi’ne girdik.
Bir varmış, bir yokmuş…
📌 Bu yazıyla ilgili düşünceleriniz bizim için çok değerli. Blogda yorumlar kapalı olduğu için, sohbetimize sosyal medya üzerinden devam edelim. Bizi takip ederek hem bu yazının diğer bölümlerine hem de Osmanlı tarihiyle ilgili daha fazla içeriğe ulaşabilirsiniz.
📷 Instagram: @bizyaziyoruzcom
🐦 X (Twitter): @bizyaziyoruzcom
Yayımlayan